Duygusal yeme bozukluğu, kaygı, stres, sevinç, üzüntü gibi yoğun duygularla başa çıkabilmek için yemek yeme ihtiyacı olarak tanımlanmaktadır. Uzman Klinik Psikolog Yaren Hamarat, bu konuda önemli uyarılarda bulunarak duygusal yeme bozukluğunun sağlık açısından önemli sorunlar yaratabileceğine dikkat çekmektedir.
Uzm. Klinik Psikolog Hamarat, sağlıklı olmanın temel şartlarından birinin yeterli ve dengeli beslenme olduğunu vurgulayarak, beslenmenin hem biyolojik hem de psikolojik açıdan önemli olduğunu belirtmektedir. Öfkelendiğimizde veya baskı altında hissettiğimizde normalden daha fazla yemek tüketme eğiliminde olabileceğimizi ifade etmektedir.
Duygusal yeme bozukluğunun nedenleri ve yaygınlığı hakkında konuşan Uzm. Klinik Psikolog Hamarat, yaşam koşullarının zorlaşması, stresin artması, uzun çalışma saatleri, hayata dair yüksek beklentiler, gerçekleşemeyen hayaller, kayıplar, iletişim problemleri ve ilişkilerdeki kopukluk gibi negatif yaşantıların yeme alışkanlıklarımızı etkileyebileceğini ifade etmektedir. Duygusal yeme bozukluklarının artık yalnızca yüksek sosyoekonomik düzeydeki kadınlarda değil, farklı sosyoekonomik düzeylerden gelen her kesimdeki kadın ve erkeklerde görülebileceğini belirtmektedir.
Yeme davranışının temel olarak ailede öğrenildiğini söyleyen Psk. Hamarat, aile bireylerinin birbirlerine karşı tutumlarının yeme davranışını etkilediğini belirtmektedir. Yemek alışkanlıklarının küçük yaşlarda şekillenmeye başladığını ve bozuk yeme davranışlarının da o yaşlarda oturduğunu ifade etmektedir. Ancak kişinin, ailesinden öğrendiği yeme davranışının bozuk olduğunun farkına varması uzun yıllar sürebilir.
Uzm. Klinik Psikolog Hamarat, anksiyete, stres, duygusal açlık, depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların yeme bozukluğuna yol açabilecek önemli faktörler olduğunu belirtmektedir. Özellikle depresyon hastalığı olan kişilerde aşırı yeme eğiliminin başladığını ve hastalığın ilerledikçe kilo alımının arttığını ifade etmektedir. Depresyon tedavisine başlandıktan sonra kilo artışının genellikle ortadan kalktığını belirtmektedir.
Duygusal açlığın aniden ortaya çıktığını belirten Uzm. Klinik Psikolog Hamarat, belirli yiyeceklerin istendiğini ve duygusal açlığın ağızda ve akılda başladığını söylemektedir. Duygusal açlık, kişiyi o anda yemeye zorlayan ve baskı yapan bir durumdur. Üzücü durumlarla bağlantılı olarak ortaya çıkabilir ve kişi rahatsız duygularını köreltmek için kendini tıka basa doldurabilir.
Duygusal açlığın fiziksel açlıktan nasıl ayırt edileceğine değinen Uzm. Klinik Psikolog Hamarat, fiziksel açlığın vücuda yakıt sağlama ve beslenme arzusuyla ilişkili olduğunu belirtmektedir. Fiziksel açlık giderildiğinde yeme eyleminin sona erdiğini ve suçluluk veya utanma duygusu oluşmadığını ifade etmektedir. Fiziksel açlığın sabırlı olduğunu ve bilinçli seçimleri içerdiğini belirtmektedir.
Uzm. Klinik Psikolog Hamarat, duygusal açlık yaşayan kişilerin yeme davranışı öncesinde ve sonrasında farklı gerekçeler sunduğunu ifade etmektedir. Kontrolünün kaybedildiği durumlar, utandıkları için yalnız yemek yemeyi tercih etme, stres ve öfke anlarında yeme eğilimi, büyük miktarlarda yemek yedikten sonra vicdan azabı ve suçluluk duygusu yaşama, moral bozukluğu anlarında tatlıya yönelerek kendini mutlu etme gibi nedenleri dile getirmektedir.
Duygusal yeme bozukluğundan kurtulma yolları hakkında konuşan Uzm. Klinik Psikolog Hamarat, psikolojik destek almanın önemini vurgulamaktadır. Stresle başa çıkma becerisinin geliştirilmesi, kişilik özelliklerinin yeme alışkanlığı üzerinde etkisi olduğu, iş ve yaşam koşullarının gözden geçirilmesi ve çevresel sosyal desteklerin geliştirilmesi gibi konularda yeni bakış açıları geliştirilmesinin önemli olduğunu belirtmektedir. Ayrıca zayıflamaya odaklanmak yerine iç huzuru korumaya odaklanmanın önemli olduğunu ifade etmektedir. Psikolojik destek, benlik saygısının güçlendirilmesini içermekte olup, kişinin kendini tanıması ve kabul etmesiyle ilişkilidir.
