Çocuklarla küçükken yapılan net ve dürüst konuşmalar, sonraki konuşmaları kolaylaştırabilir. Ayrıca çocukların büyüdüklerinde cinsellik hakkında daha sağlıklı seçimler yapmaları için de zemin hazırlar. Cinsellik hakkında konuşmak tek seferlik bir konuşma değildir. Çocuk büyüdükçe devam eden ve gelişen bir konuşmadır.
Cinselliği Anlatırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Öncelikle çocukların çoğu konuda meraklı olduğu bilinmelidir. Küçük çocuklar özellikle bedenleri hakkında bazı şeyleri bilmek isteyebilir. Bunlar çocukların anlayabileceği düzeyde açıklanmaya çalışılmalıdır.
- Çocukların cinsellikle ilgili bildiği herhangi bir yanlış bilgi düzeltilmelidir. Örneğin, bebekler annelerinin karnında büyümezler, vücudun içinde rahim adı verilen özel bir bölgede büyürler şeklinde açıklama yapılabilir.
- Çocukla yapılan sohbet ebeveynin kendi düşünceleri veya duyguları hakkında konuşmak için bir fırsat olarak da değerlendirilebilir. Cinsellikle ilgili her şey çocuğun anlayabileceği düzeyde açıklanmalıdır.
- Bununla birlikte açıklamaları kısa, gerçekçi ve olumlu tutmak en sağlıklısıdır. Penis, testisler ve vajina gibi vücudun cinsel kısımlarından bahsederken doğru isimleri kullanmak önemlidir. Çünkü bu yaklaşım vücudun bu kısımları hakkında konuşmanın sağlıklı ve normal olduğu mesajını göndermeye yardımcı olur.
- Ayrıca çocuk vücut bölümlerinin doğru isimlerini bilirse, sizinle veya doktor ile vücutları hakkında net bir şekilde iletişim kurabilir. Çocuğun sorduğu sorunun cevabı bilinmiyorsa 'bilmiyorum' denmeli ve çocukla birlikte sorunun cevabı araştırılmalıdır. Bu yaklaşım çocukta güven duygusu oluşturur.
- Cinsellikle ilgili konuşmalara her iki ebeveyn de dahil olmalıdır. Çünkü tüm ebeveynler dahil olduğunda, çocuklar herkesin cinsellik hakkında konuşmasının uygun olduğunu öğrenirler. Bu durum çocukların bedenleri hakkında rahat bir şekilde konuşmalarına yardımcı olur. Bu konuda en önemli nokta; çocukların utanma veya yargılanma korkusu olmadan size soru sorabileceklerini veya destek için size gelebileceklerini açıkça belirtmektir.
Çocukların Cinsellikle İlgili Sorularını Cevaplamak İçin Bazı İpuçları
- Çocukların sordukları sorular konusunda hemen sonuca varılmamalıdır. Çocuğa "bu konuda bildiklerini bana anlatır mısın?" diye sorulabilir.
- Cevaplar kısa ve basit olmalıdır. Çocuğun cinsellikle ilgili ilk defa duyduğu kelimeler açıklanmalıdır.
- Cevap verdikten sonra konuşma açık tutulmalıdır. Örneğin, "Bu konu ile ilgili başka sorun var mı?" denilebilir.
- Sorunun cevabını anlayıp anlamadığı kontrol edilmelidir.
- Sorunun cevabı bilinmiyorsa çocuğa yanlış bilgi vermekten kaçınmalıdır. Gerekli araştırma yapıldıktan sonra çocuğa doğru bilgi verilmelidir.
Çocuğa Cinsellik Anlatmak Neden Önemlidir?
Çocuklarla cinsellik hakkında konuşmak önemlidir. Çünkü ebeveynleriyle cinsellik hakkında açık ve olumlu konuşmalar yapan çocukların daha güvenli kararlar alma olasılığı daha fazladır. Çocukla cinsellik hakkında yapılan konuşmalar ilişkinizi güçlendirebilir. Çocuklar sizinle hassas konular da dahil olmak üzere her konuda konuşabileceklerini öğrenirler. Cinsellik ile ilgili açık iletişim, çocukları istismardan korumaya da yardımcı olabilir. Çocuklar cinselliğin ve bedenlerin 'gizli' olduğu mesajını sizden öğrenirse, onları endişelendiren bir durum olduğunda sizden gizleyebilir. Ancak bu konuda yapılacak konuşmalar çocukların neyin iyi neyin yanlış olduğunu bilmelerini ve size anlatmalarını sağlar. Ayrıca cinsellik hakkında konuşmak çocukların ergenlikle birlikte gelen değişikliklerle başa çıkmalarına yardımcı olur. Cinsellik hakkında bilgisi olan çocukların cinsel davranışlar ve ilişkiler söz konusu olduğunda daha sağlıklı seçimler yapma olasılıkları da artar.
Çocuğa Cinsellik Nasıl Anlatılmalıdır?
Cinsellik ile ilgili konuşurken en önemli nokta, çocuğunuz konuşmak istediğinde açık, dürüst ve ulaşılabilir olmaktır. Ayrıca çocukları cinsellik konusunda soru sormaya ve öğrenmeye teşvik etmek gerekir. Çocuğun sorularına olumsuz bir tepki vermek veya yanıt vermeyi reddetmek, çocukta doğal merakının kötü olduğu algısı yaratır. Size soru sormasının yanlış olduğunu düşünür. Sorularının cevaplarını ya başkalarından ya da internet gibi diğer kaynaklardan aramaya çalışır. Bu yüzden çocuğun soruları karşısında sakin kalmaya çalışmak ve onlarla olumlu bir tonda konuşmak gerekir. Cinsellik hakkında konuşurken çocuğa uygun sınırları öğretmek de önemlidir. Cinselliğin ve bedenlerin doğal olduğunu ve aynı zamanda özel olduklarını da bilmeleri gerekir.
Çocukla Cinsellik Hakkında Konuşmaya Ne Zaman Başlanır?
- Çocuklar doğdukları andan itibaren ilişkileri, cinsiyeti ve cinselliği öğrenirler. Çok küçük çocuklar, yetişkinlerden vücutları hakkında bilgi almak isterler. Küçük çocukların hem kendi bedenleri hem de başkalarının bedenleri hakkında açık ve meraklı olmaları da gayet normal bir durumdur.
- Bu yüzden çocukla cinsellik hakkında konuşmak için ergenliğe kadar beklememek gerekir. Çocukların merak ettiği sorulara en erken dönemden itibaren cevap verilmelidir. 0-2 yaş grubunda çocuğun vücudunun bölümlerini öğrenmesine yardımcı olmak için günlük anları kullanabilir. Örneğin, banyo yaptırırken veya giydirirken vücudun bölümleri çocuğa anlatılabilir. Bunlar sağlıklı ve doğal davranışlar hakkında çocuğa mesajlar vermek için ideal zamanlar olabilir.
- Çocuk iki yaşına yaklaştıkça, vücutlarını ne zaman ve nerede keşfetmenin uygun olduğu hakkında konuşulabilir. 2-3 yaş arası çocukların çoğu, kendilerinin ve diğer çocukların vücutlarını çok merak ederler. Ayrıca farklı vücutların farklı vücut bölümlerine sahip olduğunu da bu dönemde fark ederler. Bu yüzden çocuğa her vücut parçasının adları ve ne işe yaradığı anlatılmalıdır. Ayrıca kitaplardaki resimler de çocuğun vücut bölümlerinin adlarını öğrenmesine ve vücutların farklı olduğunu anlamasına yardımcı olabilir.
- 4-5 yaş arası çocuklar ise genellikle bebeklerin nereden geldiğini sorarlar. Bu soruya bebekler vücutta rahim denen bir yerde büyürler gibi basit bir cevap verilebilir. Ayrıca çocuk ergenlik dönemine girmeden önce onunla cinsellik hakkında ve vücudunda meydana gelecek olan değişiklikler hakkında detaylı bir şekilde konuşulmalıdır.
- Çocuğun yaşı ilerledikçe onunla cinsellik hakkında konuşmak daha kolay hale gelir. Çocuğu ile cinsellik konuşma konusunda zorlanan ebeveynler bu konuda profesyonel destek alabilir. Cinsellik yokmuş gibi davranmak, çocukların ileriki yaşlarda karşı cins ile ilişkilerine zarar verebilir. Bu nedenle profesyonel destek alınarak da olsa sürecin yönetilmesi gerekir.
