Mantarların toprak altı boyunca uzanmış misel ağlarıyla yer altında büyük bir alana yayıldıklarını söylemek yanlış olmaz. Üstelik mantarlar yaşam döngüsü ve ekosistem için önemli bir zincir. Toprak ve ekosistem için bir besin niteliğindeki mantar çeşitleri bizim için de lezzetli bir besin kaynağı oluyor. Bundan dolayı, çoğu dünya mutfağında mantar türlerinin bolca kullanıldığı tariflere rastlamak mümkün. Tabii ki bu tariflerde yenebilen mantar çeşitleri kullanılıyor.
Araştırmalar gösteriyor ki mantarların geçmişi insanlık tarihinin de öncesine dayanıyor. Doğanın bize sunduğu en cömert hediyelerden biri olan mantarlar, sayılamayacak kadar çok farklı çeşide sahip. Mantarları cömert olarak nitelendirmemizin sebebi de çok hızlı bir şekilde yayılmaları diyebiliriz. Değerli mantar çeşitleri, sağlık ve beslenme açısından gerçekten önemli. Peki, hepsi yenebiliyor mu?
Başta da belirttiğimiz gibi dünya üzerinde binlerce mantar çeşidi bulunuyor. Ancak bunların bir kısmı yemek için uygun değil. Tüm mantar çeşitleri saymakla bitmese de yenmek için uygun olan mantarları sizin için aşağıda listeledik. Öyleyse mantar çeşitleri neler?
Mantar türleri yenilebilir ve zehirli olanlar olarak ikiye ayrılıyor. Zehirli mantar çeşitleri mutlaka uzak durulması gerekenler arasında yer alıyor. Çünkü vücutta zehirli etkiler gösteriyor ve ölümlere yol açabiliyor. Bu yüzden zehirsiz ve yenebilen mantar çeşitleri neler, bilmelisiniz. İşte sizin için zehirsiz mantar çeşitleri:
İstiridye mantarı, kültür mantarı, trüf mantarı, kanlıca mantarı, imparator ve keme mantarı yenmesi uygun olan mantar türlerinden bazıları. Ülkemizde de yetişen ve karşılaşmanız muhtemel olan şeytan mantarı, ağulu mantar, ölüm meleği mantarı, sinek mantarı ve Latince ismi amanita pantherina ise zehirli mantar çeşitleri arasında.
Zehirsiz mantar çeşitleri dışındakileri kesinlikle tüketmemelisiniz. Bu nedenle türünü bilmediğiniz mantarlardan uzak durmanız önem arz ediyor.
Türkiye topraklarında bulunan mantar çeşitleri yaklaşık olarak 400’e yakın. Bu mantar türlerinden bazıları yenilemeyen yani zehirli mantarlar arasında yer alıyor. Yaklaşık 300 tanesi de gönül rahatlığıyla tüketebileceğiniz mantar türleri arasında. O halde, hangi mantar zehirli, hangisi zehirsiz bilmelisiniz. Hemen hemen her orman bölgesinde karşımıza çıkabilen bu türlere kolayca ulaşılabildiğinden, bu konuda bilgi sahibi olmak çok önemli.
İşte yenmesi uygun olan mantarlar:
Bu mantarlar arasında en yaygın olanıysa özel olarak yetiştirilen kültür mantarıdır. Bu mantar türünden sonra istiridye ve trüf mantarı geliyor.
Latince ismi ‘Pleurotus Ostreatus’ ülkemizde ise görünüşü sebebiyle istiridye mantarı olarak adlandırılan mantar türünün en sağlıklı mantarların ilk sıralarında yer alıyor. İstiridye mantarının insan sağlığına faydalarını saymakla bitiremeyiz. Bundan dolayı istiridye mantarı alternatif tıpta ilaç olarak dahi kullanılabiliyor.
İstiridye mantarının başta enfeksiyon hastalıklarına olmak üzere insan sağlığına birçok farklı alanda faydası var. Yenebilen mantar çeşitleri arasında en değerlilerinden biri de bu yüzden istiridye mantarı oluyor.
Dünya mutfağı ile biraz olsun içli dışlıysanız en lezzetli mantar türünün hangisi olduğunu tahmin etmeniz zor olmaz. Trüf mantarı nadir bulunan ve oldukça pahalı olan ender bir mantar türü olmasının yanında en lezzetli mantar olarak da biliniyor. Kokusu ve aromasıyla eşsiz bir mantar olan trüf mantarı, yüzden fazla alt türe sahip. Değerli mantar çeşitleri arasında yer almasından ve siyah renginden dolayı 'kara elmas' adıyla anıldığı da biliniyor.
Başta da belirttiğimiz gibi yenmeyen ve zehirli mantar çeşitleri hakkında sizi uyarmıştık. Yenmeyen mantar türleri oldukça tehlikelidir. Türkiye’de yüze yakın zehirli mantar bulunuyor. Ağulu mantar, sinek mantarı, yalancı dede mantarı gibi isimlerle anılan zehirli mantarları tanımalı ve uzak durmalısınız. Bilmediğiniz veya daha önce tadına bakmadığınız mantarlar konusunda temkinli davranmanızı öneririz.