Yaş faktörü kadınlarda gebe kalmayı etkileyen en önemli unsurdur. En doğurgan çağ 22-30 yaşları gösterirken özellikle 35 yaşından sonra bir azalma başlamakta, 40 yaşından sonra da hamilelik oldukça zorlaşmakta, 45 yaşından sonra ise teorik olarak mümkün olmamaktadır. Ancak literatüre geçmiş mucize gebelikler de mevcuttur, fakat oldukça nadirdir. Tüp bebek yöntemleri ile 45 yaşın üzerinde gebelik elde etmek imkansıza yakındır.
Bir kız çocuğu doğduğu anda her iki yumurtalığında yaklaşık 4-6 milyon yumurta hücresi ile doğar, ergenliğe ulaştığında bunlardan 300-400 bini kalır, her ay adet kanaması ile 1 yumurta atılır ve kadın menopoza kadarki sürede yaklaşık 400-500 yumurtasını adet ile atar (atmadıkları döllenirve gebelik oluşur) 35 yaşından sonra yumurtaların parçalanma süreci hızlanmaya başlar ve menopoz başlangıcı ile tüm yumurtlama faaliyetleri sona erer.
Tabii ki bu rakamlar her kişide farklı olmaktadır. Bazı kadınlar çok erken menopoza girerken 50-55 yaşına kadar yumurtlama durmamış ve düzenli adet gören kadınlar da vardır.
Türkiyede genellikle 45-47 yaşlar arasındaki kadınlar menopoza girmektedir. Bu 40 yaşın altında gerçekleşirse erken menopoz denilmektedir. Menopoz bir durumdur ve anlık gelişen bir olay değildir yani kadın mevcut yumurtaları tamamen tükenene kadar ara ara düzensizlikler yaşadığı primenopozal bir dönem yaşar. İşte bu dönemdeki kadınların gebelik için çok beklememeleri ve en etkili tedavi yöntemini seçmeleri gerekir.
Yumurtalık rezervini ölçmek için birkaç yöntem kullanılır. Adetin3. Gün kanda bakılan FSH, E2 VE LH seviyeleri kadının mevcut durumu hakkında bilgi verir. Menopoz hormonu olarak da adlandırılan FSH hormonu overlerdeki yumurta sayısı azaldığında yükselmeye başlar.
Over rezervini ölçmenin bir diğer yolu adet gününden bağımsız kanda bakılan AMH (antimülerian) hormonudur1,5 değerin altındaki değerler over rezervinin azaldığını gösterir. Over rezervini değerlendirmek için kullanılan bir diğer yolda ultrason ile yumurtalıklarda gözlemlenen follikül sayısıdır.
Yaşla birlikte over rezervinin azalması fizyolojik ve beklenen bir durumdur. Yumurta rezervinin azalması ile birlikte yumurtlama kalitesi de yaş ile azalır. Bu kalite azalması döllenme kapasitesini azaltırken aynı zamanda oluşabilecek olan gebeliklerde genetik bozukluk ihtimalini de artırmaktadır. Bununla beraber gebelik zorlaşırken düşük ihtimali ve sakat çocuk ihtimalleri de artmaktadır.
