Tükenmişlik sendromu: Nedenleri, belirtileri ve nasıl önlenir?

Günlük yaşamın bitmek bilmeyen işleri ve stresi altında ezilip duruyoruz. Sürekli bir yerlere yetişme zorunluluğu, bir şeyler izleme, okuma, üretme ve çalışma gerekliliği... Modern insanın yaşadığı stres, uykusuzluk... Tüm bunlar zihnimizin ağırlaşmasına ve psikoloji literatüründe 'tükenmişlik sendromu' olarak isimlendirilen ruhsal yorgunluk duruma neden olabiliyor. 

Yaşadığımız ruhsal yorgunluk, sürekli isteksiz hissetme ve bedenen dinç hissedememe hali; aslında durup dinlemememiz gerektiğinin habercisi. Psikoloji literatüründe tükenmişlik sendromu olarak adlandırılan ruhsal yorgunluk, artık dinlenmeniz gerektiğini işaret eden bir sinyal olabiliyor. Klinik Psikolog Emre Gökçeoğlu konuyla ilgili önemli bilgi verdi.

Hepimiz, zaman zaman her şeyden yorulmuş, bıkmış hissediyoruz. Hayata ve kendinize dair biriken yükler, en sonunda ruhsal bir yorgunluk içinde hissetmenize neden olabilir. Peki, gerçekten "tükenmişlik sendromu" yaşıyor olabilir misiniz? 

''Kronik stres, tükenmişlik hissine neden oluyor'' 

Tükenmişlik sendromu, genellikle fazla mükemmeliyetçi kişilik yapısının bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor. “İşkolik” olarak adlandırılan veya hayatı aşırı kontrol altında tutmaya çalışan kişilerde ve kronik stres ile baş edemeyen kişilerde bu sendromun yansımalarını görebiliyoruz. 

Tükenmişlik sendromu nasıl anlaşılır?

Gökçeoğlu’na göre; tükenmiş hissetme duygusunun başlangıcı, mesleki açıdan kendinizi işinize gereğinde fazlaca kaptırmanızla, ailedeki tüm yükü üzerine almanızla veya buna benzer stres yükünün yoğun bir şekilde ortaya çıkmasıyla kendi gösterebiliyor. “Bu süreçte bitkin hissedersiniz, sürekli olumsuz düşünürsünüz, işten uzaklaşabilirsiniz. Duygusal olarak tükenmiş hissedersiniz ve geçmeyen bedensel ağrılarınız görülür.

Bu durum bazen depresyonla karıştırılabilir. Bu süreci depresyona giden bir basamak olarak da görebiliriz. Genellikle kısa süreli, geçici olan bu tükenmişlik sendromuyla başa çıkmak zor görünebilir. Depresyona doğru ilerlememesi adına bu hislerin bize vermek istediği sinyalleri ciddiye alıp kendimizi ihmal etmemeliyiz.”

Kendinizi ihmal etmeyin !

Günlük işlerin rutininden, monotonluğundan, yorgunluğundan kendimize bakmayı çoğunlukla ihmal ediyoruz. 

Tükenmişlik sendromu içinde olduğunuzda, artık dinlenmeniz gerektiğini hissetmeye başlarsınız. Bu süreçte, ihtiyacınız olan şeyleri kendinize vermeniz önemli.

Her zaman tatile çıkamayabilirsiniz ancak herkesin kendine özel ruhsal dinlenme yolları mutlaka vardır. Şu anda aklınıza bir seçenek gelmiyorsa da, bulmak için çalışabilirsiniz. Bu, kendinizi huzurlu, rahatlamış ve dinlenmiş hissedeceğiniz herhangi bir şey olabilir.

Tükenmişlik hissini bir “zayıflık” yerine “yorgun hissetmek” olarak görmek önemlidir. Bu süreçte, Bu süreçte mümkün olduğu kadar uyumaya ve dinlenmeye çalışın. Unutmayın, bindiğimiz arabaların bile yıllık bakıma ihtiyacı vardır. Ancak, söz konusu kendimiz olduğunda öz bakımımızı genellikle ihmal ederiz. Bu nedenle, size iyi gelecek, sizi dinlendirecek, huzur bulacağınız şeyleri keşfetmeye çalışın. 

Sağlıklı yaşam alışkanlıkları size iyi gelecek 

• Vücuttaki stres seviyesini azaltmak için düzenli olarak egzersiz yapın.

• Bol sebze ve meyve içerek sağlıklı bir beslenme düzeni edinin.

• Teknolojiye ara verin.

• İnsanlarla iletişiminizi bu dönemde biraz daha arttırmaya çalışın, insanlardan fikirler alın. Bu süreçteki tüm duygu ve düşüncelerinizi olabildiğince paylaşmaya çalışın.

Kendi başınıza başa çıkamadığınızı düşünüyorsanız ve uzun süreler boyu bu belirtiler devam ediyorsa, en doğrusu bir uzmandan yardım almak olacaktır.