İsrail'de ‘korku' ve 'gelecek duygusu' giderek büyüyor.
İsrail'de sağcı Başbakan Netanyahu hükümetin Aralık'ta göreve başlamasının ardından ülkede başlayan protesto gösterileri sürerken; halkın hükümete ve kurumlara olan güveni de giderek düşüyor. Yapılan bir anket ise İsraillilerin yarısından fazlasının ülkenin geleceğinden korktuğunu ortaya çıkardı.
İsrail Demokrasi Enstitüsü'nün (IDI) İsrail Ses Endeksi'ne göre, İsraillilerin yarısından biraz fazlası (%51) İsrail Devleti'nin geleceğinden korkuyor ve bu, İsrail vatandaşları arasında son on yılda iyimserlikte keskin bir düşüşe işaret ediyor .
The Jerusalem Post gazetesinin haberine göre; dün yayınlanan güven endeksi, İsrailliler hakkında 2003'ten 2022'ye kadar toplanan istatistiksel verileri inceledi ve analiz etti. Anket, İsraillilerin %49'unun İsrail'in geleceği konusunda iyimser görüşlere sahip olduğunu ortaya koydu, 2012'de yapılan bir ankette aynı soru sorulanların oranı %76'ydı. Bu eğilim, IDI anketine katılan hem Yahudi hem de Arap vatandaşlar arasında geçerlidir.
Geçen yıl İsraillilerin sekiz ulusal kurumun hepsine olan güveninde büyük bir düşüş gözlendi. İsrailliler arasında güven derecesi düşük olanların başında İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İsrail Polisi, cumhurbaşkanlığı, hükümet, Knesset (Meclis), siyasi partiler ve Yüksek Mahkeme geliyor.
Ekim 2022 güven endeksinde, Yüksek Mahkeme'ye olan güven de en düşük dereceye indi.
Ankete yanıt verenlerin %42'si Yüksek Mahkeme'ye güvendiğini ifade etti. Bu endeks aynı zamanda İsrail medyasına (%23), Knesset'e (%18) ve siyasi partilere (%9) atfedilen kamuoyu güveninde de rekor düşüşler yaşadı.
Ancak Ekim ayı güven endeksi, IDF ve İsrail Cumhurbaşkanı Issac Herzog'un onay notlarının da yükseldiğini gördü. IDF'nin onay oranlarının %78'den %85'e yükselmesi yalnızca Yahudi katılımcılar arasında kaydedilirken, Herzog'un ülke çapındaki notları ise %55'ten %62'ye çıktı.
IDI analizi, 2012 ile 2022 arasında, İsrail kurumlarına duyulan genel güvenin ortalama %61'lik yüksek bir seviyeden %33 gibi benzeri görülmemiş bir ortalama düşük seviyeye indiğini ortaya koydu.
IDI tarafından son on yılda yapılan tüm anketlerde, ortalama %55,6'lık bir çoğunluk, Yüksek Adalet Divanı'nın, Knesset (Meclis) tarafından çıkarılan ve demokrasi ilkelerini ihlal ettiğini düşündüğü yasa tasarılarını geri çevirme yetkisini destekledi.
Adalet Bakanı Yariv Levin'in yeni reformu, Yüksek Mahkeme'nin hükümet ve Knesset tarafından geçirilen yasa tasarılarını denetlemek için kullanabileceği tüm araçları fiilen ortadan kaldıracak ve ülke çapındaki muhalefet liderlerini ve İsraillileri reformu eleştirmeye sevk edecek.
Beklendiği gibi, Yüksek Mahkeme'deki destek İsrail'in farklı sektörleri arasında değişmektedir. Mahkemenin demokratik olmadığını düşündüğü yasa tasarılarına müdahale etme hakkını destekleyenlerin en yüksek yüzdesi, sırasıyla %87 ve %89 ile kendilerini solcu olarak tanımlayan Arap kesiminden ve %89 ile İsraillilerden gelmektedir.
Kendini sağcı olarak tanımlayan İsrailliler arasında ise %37,5'i solcu ve Arap meslektaşlarının çoğunluğuyla Yüksek Mahkeme'ye destek konusunda hemfikir.