10643,58%3,14
32,20% -0,22
34,90% -0,22
2504,01% 1,55
3989,88% 1,04
TAMER ARDA ERŞİN
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeyi 48 saat ile kaçıran Fethi Kirman 19 yıl ve Esra Pamuk da 17 yıl sonra emekli olacak. O dönemde çalışmalarına rağmen sigorta girişleri geç yapılan Kirman ve Pamuk, şimdi adaletli bir düzenleme yapılmasını bekliyor. Kirman, “99 Ağustos’ta ilk sigorta girişimin olması gerekiyordu ama onlar 11 Eylül’de yapmışlar. Benim gibi bir sürü arkadaş var. 2 gün ile kaybediyoruz” dedi. Esra Pamuk ise “48 saat ile 17 yıl kaybediyorum. Benim için büyük bir hayal kırıklığı. 5 bin iş günü olmayan insan bile seviniyor şu anda, ‘emekli olacağım’ diye. Ben, 7 bin iş gününü doldurduğum halde sevinemiyorum” diye konuştu.
EYT ile ilgili düzenlemede 8 Eylül 1999 tarihi baz alındı ve sigorta başlangıcı bu tarihten sonra olanlar düzenlemeye dahil edilmedi. Ancak o tarihlerde 17 Ağustos depremi yaşanmıştı ve merkezi İstanbul’da olan firmalarda çalışanların sigorta girişlerinde deprem nedeniyle gecikmeler olmuştu. Bunlardan biri de Çarşı Mağazası’ydı. Sağlıkçı Fethi Kirman ve şu an bir üniversitede çalışan Esra Pamuk da üniversiteye hazırlanırken bu mağazada çalışmaya başladı. Önce mağazaya ilişkin eğitim aldılar, sonra da çalışma yaşamına genç yaşta atıldılar, Ağustos 1999’da da ilk maaşlarını aldılar.
EYT ile ilgili düzenlemeyle umutlanan Kirman ve Pamuk, sigorta girişlerinin Ağustos 1999’da değil 11 Eylül 1999’da yapıldığını öğrendi. Kirman ve Pamuk, 8 Eylül 1999 öncesinde işe başlamalarına karşın sigorta girişleri geç yapıldığı için 48 saat ile emeklilik haklarını kaçırdıklarını gördü. Bu 48 saatlik fark, Kirman için 19 yıl daha çalışmak, Pamuk için ise 17 yıl daha çalışmak anlamına geliyor.
“SİGORTAM YAPILMAMIŞ”
Fethi Kirman, çalışma yaşamına 1998 yılında başladığını, ancak 18 yaşından küçük olduğu için sigorta girişinin yapılmadığını söyledi. Kirman, ikinci çalışma deneyimini ise Çarşı Mağazası’nda yaşadığını ve burada da sigorta girişi geç yapıldı belirtti. Kirman, “98’de çalışmaya başladım. Çalıştığım poliklinik hiç sigortamı yapmamış. İleriki yıllarda bunu ispatladım, mahkeme ve Yargıtay kararı ile. 99 Ağustos’ta ilk sigorta girişimin olması gerekiyordu ama onlar da 11 Eylül’de yapmışlar. Benim gibi bir sürü arkadaş var. 2 gün ile kaybediyoruz” dedi.
“MAAŞ YATIRILAN 48 SAATTEN BAHSEDİYORUZ”
“Deprem sebebiyle mağduriyet yaşadık, deprem olmasa ben şu an yaşımı doldurup emekliyim” diyen Kirman, iş yerinin merkezi İstanbul’da olduğu için o dönem deprem nedeniyle sigorta girişlerinin geç yapılmış olabileceğini söyledi. Kirman, yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Çalışıp maaş yatırılan 48 saatten bahsediyoruz. Normalde ben, eylül ayında maaş aldım. Çok komik. Müge Anlı’ya çıksam böyle film olurum yani. Gerçekten çok büyük şansızlık. 98 yılındaki çalışmamı da belge ile kanıtlayabiliyorum ama 18 yaş altı da başlangıç sayılmıyormuş. Meslek lisesinden mezunum, stajdan sonra bir poliklinikte çalışmaya başladım, üniversite sınavlarına hazırlanıyordum. Bir sene sonra hastaneye gittiğimde öğrendim ki sigortam yok. Dijital sistem de olmadığı için takip edemiyorsunuz, sigortanızın yatıp yatmadığını. Bir de öyle bir şey var. Aynı zamanda staj mağduruyum. Stajın geçerliliği yok. SSK hastanesinde staj yaptım.”
“8 EYLÜL’DE GÖKTEN VAHİY İNDİ DE 9 EYLÜL’DE 150 YAŞINA KADAR MI YAŞAYACAKTIK”
Kirman, emekli olsa 6 bin lira aylık alacağını ve yine çalışmaya devam edeceğini dile getirerek, “25 yıldır çalışan biriyim. Babam hayatta olmadığı için erken başladım iş hayatına. Bir nevi hayat dayattı erken çalışmaya. Biz, şunu algılayamıyoruz sadece; 8 Eylül ve 9 Eylül. 8 Eylül’de gökten vahiy indi de 9 Eylül’de biz 150 yaşına kadar mı yaşayacaktık? Hep şu söyleniyor televizyonda; 8 Eylül’de giren emekli olacağını biliyordu da 9 Eylül’de giren de 60 yaşını biliyordu. Sanki bu bizim tercihimiz. Biz seçmedik 60 yaşı. Bize bunu mecbur ettiler” dedi.
Kirman, emekliliği 48 saat ile kaçırdığını öğrendiği anı ise “Tansiyonum 20’ye çıktı, yüz felci geçiriyorum sandım” diye anlattı.
“GECE-GÜNDÜZ, MAĞAZA AÇILIŞINI YETİŞTİRELİM DİYE ÇALIŞTIK”
Esra Pamuk da 1999’un ağustos ayında çalıştıklarını, ancak sigorta girişlerinin 11 Eylül’de yapıldığını belirterek, “Mağazaya girdik, Çankaya’da Çarşı’nın mağazası vardı. 3 gün eğitim gördük, Çankaya mağazasında çalıştık. Ankamall’deki mağazası açılmadan önce o mağazayı kurduk, gereken her şeyi biz yaptık. Mağaza açıldı, çalışmaya devam ettik. Ama o süreçte bizim sigortamızı başlatmamışlar. 11 Eylül 1999 görünüyor sistemde. Maaşımızı aldık. Gece- gündüz, mağaza açılışını yetiştirelim diye çalıştık” dedi.
Pamuk, o dönem çalıştığını kanıtlamak için maaş aldıkları Demirbank’a ulaşmayı denediğini, ancak bu banka ICBC’ye devredildiği için maaş kayıtlarına ulaşamadığını söyledi. Pamuk, “‘O kadar geçmişe yönelik evraklar tutulmuyor’ dediler. O yüzden bir şey çıkartamadım” dedi.
“CUMARTESİ GÜNÜ NASIL SİGORTA YAPILIYOR”
Pamuk, 41 yaşında olduğunu ve sigortası geç yapıldığı için 17 yıl daha çalışmak zorunda kalacağını vurguladı ve “11 Eylül 1999, cumartesi gününe geliyor. Cumartesi günü nasıl sigorta yapılıyor insana, o da bir kafa karıştırıyor açıkçası. 48 saat ile 17 yıl kaybediyorum. Benim için büyük bir hayal kırıklığı. Çevremdekiler bunu konuştukça iyice moralim bozuluyor” diye konuştu.
“5 BİN GÜNÜ DOLDURAN SEVİNİYOR, BEN 7 BİNİ DOLDURMAMA RAĞMEN SEVİNEMİYORUM”
Pamuk, eşinin de EYT’li olduğunu ve kendisinden daha az prim günü olmasına rağmen emekli olacağını dile getirerek, “Mesela o, 5 bin gününü daha haziranda dolduracak. Ben 7 bini doldurduğum halde olamayacağım. Yani böyle çok insan vardır eminim benim gibi. 5 bin iş günü olmayan insan bile seviniyor şu anda, ‘emekli olacağım’ diye. Ben, 7 bin iş gününü doldurduğum halde sevinemiyorum. Çok haksızlık, adaletsizlik yani” dedi.
