Kaynaklar, Türk savunma şirketi Baykar'ın Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) 20 silahlı insansız hava aracı (SİHA) satışı gerçekleştirdiğini, SİHA'ların bu ay teslim edildiğini, ek taleplerin de değerlendirildiğini belirtti.
Kaynaklar ayrıca Suudi Arabistan'ın hem SİHA hem de kendi ülkesinde üretim yapabilmek adına fabrika kurulması talebinin bulunduğunu söyledi.
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, "BAE ile yapılan görüşmelerde hızlı bir şekilde 20 adet SİHA teslim edilmesi kararı alındı ve (SİHA'lar) verildi" derken, üst düzey bir yetkili ise, "BAE'nin bir süredir SİHA alma talebi vardı. Şimdi bu SİHA'ların verilmesi durumu oldu. BAE'den ek talep de geldi bu konuda. Bunun da hızlı şekilde karşılanmasına çalışılacak" dedi.
Baykar'ın insansız hava araçlarına olan küresel talep, Azerbaycan, Suriye, Ukrayna ve Libya'daki çatışmalardaki etkilerinin görülmesiyle keskin artış gösterdi.
Baykar'ın İHA'ları lazer güdümlü zırh delici bombalarla iki sene önce Libya'da BAE destekli güçlerin saldırılarını püskürtmeye de destek olmuştu.
Bölgesel askeri kaynaklar, BAE ile Suudi Arabistan'ın İran veya güdümündeki güçlerinin güvenlik tehdidine karşı koymak için Türkiye'yle ilişkilerin düzeltilmesi sürecinden istifade etmeyi hedeflediğini belirtiyor. İki petrol üreticisi ülke de şehirlerine ve petrol tesislerine Yemen'deki İran yanlısı Husiler'in düzenlediğinden şüphelenilen saldırılara maruz kalmıştı.
Yetkili, BAE'nin son dönemde Türkiye'de yatırım yapma, şirket satın alma gibi alanlarla ciddi şekilde ilgilendiğini kaydederek, "Zaten somut bazı adımlar atıldı, bazı görüşmeler de halen devam ediyor. Karşılıklı olarak ekonomik alanda işbirliğinin gelişmesi için çalışmalar sürdürülüyor. Bu da onlardan bir sonuç" dedi.
Türkiye SİHA sattığı ülkelere, eğitim, yazılım güncelleme, yedek parça gibi bir dizi hizmet sunuyor.
Aynı kaynak, Suudi Arabistan'ın hem SİHA talebinin olduğunu hem de Arabistan'a bir SİHA fabrikası kurulmasını istediğini belirterek, şöyle konuştu:
"Fabrika kurulmasının birkaç çeşidi bulunuyor. Sıfırdan üretmekten montajın yapıldığı fabrikalara kadar. Baykar fabrika kurulması gibi taleplerde çok ciddi inceleme yapıyor. Biraz stratejik bir karar bu. Bu konuda talep ve görüşmeler var. Türkiye Suudi Arabistan ile yatırımlar, swap gibi konularda bazı görüşmeler de yapıyor. Ama beklendiği kadar hızlı ilerlemiyor" dedi.
Suudi Arabistan'ın asıl talebinin fabrika kurulması olduğunu belirten yetkili, "Bu konuda değerlendirmeler ve görüşmeler devam ediyor" dedi. Yetkili konuya ilişkin daha fazla bilgi vermedi.
Baykar, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı, (SSB) UAE dışişleri bakanlığı, Suudi Arabistan kamu iletişim ofisi konu hakkında yorum yapmadı.
Kaynaklar, Balkanlar, Avrupa, Afrika, Körfez ve Orta Asya ülkelerinden de yoğun şekilde SİHA talebi olduğunu, tüm taleplerin karşılanmasının mümkün olmadığını belirterek, birçok ülke ile bu konuda temasların sürdüğünü belirtti.
Baykar tarafından üretilen silahlı insansız hava aracı TB2 son yıllarda Türkiye savunma sanayinin en yakından tanınan ihraç ürünlerinden biri haline geldi.
Türkiye ve BAE on yıl önce gerçekleşen Arap Ayaklanmalarından bu yana bölge ülkelerinde nüfuz sahibi olabilmek için birbirleriyle rekabet ediyorlardı. İki ülke Libya'daki iç savaşta karşı tarafları desteklemişti ve ülkeler arasındaki fikir ayrılıkları Doğu Akdeniz ile Körfez Arap ülkeleri arasındaki gerilimde de kendini göstermişti.
BAE ile önce dış ticaret açıldı ardından bazı ekonomik işbirliği amaçlayan anlaşmalar imzalandı. Takiben BAE ile Türkiye arasındaki 2 ay içinde sonuçlanacak şekilde 5 milyar dolar tutarında bugüne kadar en hızlı sonuçlanan swap anlaşması yapıldı.
İstanbul'daki Suudi Arabistan konsolosluğunda muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2018'de öldürülmesinin ardından iki ülke arasındaki ilişkiler iyice gerilmiş, Suudi yetkililer Türkiye'de yargılanmaya başlanmıştı.
Türkiye'deki yargılama baharda durdurularak dava dosyası Suudi Arabistan'a devredildi. Suudi Arabistan ile normalleşme çerçevesinde ilk olarak dış ticaret açıldı. Ancak sonrasında belirgin bir ekonomik işbirliği görülmedi.
TCMB'nin Suudi Arabistan ile devam eden bir swap görüşmesi bulunuyor. Görüşmeler devam etse de Suudi Arabistan Türkiye arasında swap ya da benzeri mevduat cinsi bir döviz kaynağı sağlanmadı. Piyasalarda herhangi bir ülkeden sağlanabilecek dış kaynak önümüzdeki yıl yapılacak seçimler öncesinde özellikle kışın ülkenin döviz ödemelerinin garanti altına alınıp alınamadığının anlaşılması için takip ediliyor.
