Prof. Dr. Alper Şener, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı'nda görevli bir uzman olarak, havaların ısınmasıyla birlikte "yaz ishali" vakalarında artış olabileceğini belirtti. Rus veya İtalyan salatası gibi mayonezli gıdalar, kumpir ve midye gibi hızlı tüketilmesi gereken besinlere dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Sıcaklık arttıkça bakterilerin üremesi potansiyelinin yükseldiğini ifade etti ve bu nedenle bu tür gıdalara özen gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Prof. Dr. Şener, yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte gıda hijyeni sorunları ve viral hastalıklarda artış olduğunu anlattı. Okulların tatil olmasıyla birlikte ailelerin otel ve benzeri tatil merkezlerine sıkça gitmesinin, gıda hijyeni ve dolaşımıyla ilgili bazı sorunlara yol açabileceğine dikkat çekti. "Yaz ishali" veya "turist ishali" olarak adlandırılan hastalıklarda artış yaşanabileceğini belirterek, adenovirüs ve rotavirüs gibi viral hastalıkların öne çıktığını söyledi. Sıcak hava nedeniyle hem 0-7 yaş arası çocuklarda hem de yetişkinlerde aşırı susuzluk durumları ortaya çıkabileceğini ifade etti. 65 yaş ve üzerindeki kişilerde ise sıcak havaya ve ishale bağlı olarak vücutta susuzluk oluşabileceğini belirtti. Tansiyon ve kan şekeri dengesizlikleri, bilinç durumu değişiklikleri gibi durumların yaşlı hastalarda görülebileceğini ve çocukluk çağındaki semptomlar arasında ise bulantı, kusma ve ishal olduğunu açıkladı.
Çocuklarda erken önlemler almanın ve sıvı alımını artırmanın önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Şener, yaşlılarda ise bu durumun gözden kaçabileceğine dikkat çekti. Huzurevinde kalanlar veya evde yaşayan yaşlı bireylerin ishal durumunu dikkatle takip etmeleri gerektiğini söyledi. Özellikle kabızlık sorunu yaşayan yaşlıların ishali rahatlama olarak algılayabileceğini ancak bu durumun 3-5 günü aşması halinde sıvı kaybına neden olabileceğini ifade etti. Bu durumun ciddi sonuçlara, örneğin sodyum düşüklüğüne, potasyum dengesizliklerine, akut böbrek yetmezliğine ve idrar çıkışında azalmaya yol açabileceğine dikkat çekti. Yaz aylarında 0-7 yaş arası bireyler ve 65 yaş üzeri kişilere özel önem gösterilmesi gerektiğini belirtti.
Yaz ishalini önlemek için alınması gereken önlemler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Alper Şener, özellikle çocuklar için yüzme havuzlarında yüksek enfeksiyon riskine dikkat edilmesi gerektiğini söyledi. Oteldeki çocuk havuzlarının klor seviyesi ve su dolaşım hızının titizlikle kontrol edilmesi gerektiğini belirtti. Yetişkinler için ise sıvı alımının önemli olduğunu ifade etti. Genellikle günlük olarak 1,5-2 litre su içilmesini önerirken, yaz aylarında terleme yoluyla ek sıvı kaybı olduğunu belirtti. Bu, bilinçsiz sıvı kaybı olarak adlandırılır ve buna ek olarak 500 ml daha fazla su içilmesi gerektiğini ifade etti. İshal başladıktan sonra sıvı alımının artırılmasının faydalı olduğunu ancak ishalin oluşmasını engellemediğini söyledi. Yaşlıların korunmasında ise gıda hijyenine dikkat edilmesi gerektiğini vurguladı. Turistik bölgelerde bakteri barındırma olasılığı daha yüksek olan gıdaların tüketiminden kaçınılması önerildi.
Prof. Dr. Şener, hazır tüketim gıdaların sıklıkla yaz ishali yapabilecek bakteriler içerebileceğini belirtti. Örneğin, Rus veya İtalyan salatası gibi mayonezli gıdaların bu bakterileri taşıma olasılığının daha yüksek olduğunu ifade etti. Pirinç içeren yemeklerde gıda zehirlenmesine neden olabilen bazı bakteriler bulunabileceğini belirtti. Yaz aylarında sıkça tüketilen midye gibi besinlerin ise hazırlanıp tüketildikten sonra hızla tüketilmesi gerektiğini çünkü depolama koşullarının bakteri üremesini kolaylaştırabileceğini söyledi. Bu tür gıdaların nasıl saklandığına dair bilgimiz olmadığı için dikkatli olunması önemlidir.
Prof. Dr. Şener, popüler bir yiyecek olan kumpire de dikkat çekti ve bu gıdanın da hijyenik koşullarda hazırlandığından emin olunması gerektiğini söyledi. Ayrıca, meyve ve sebzelerin de iyi bir şekilde yıkanması ve çiğ tüketiminden önce hijyenik bir şekilde hazırlanması gerektiğini vurguladı. Çiğ sebzelerin, özellikle salatalık ve domates gibi, dışarıda satılanlarda bakteri taşıma olasılığının daha yüksek olduğunu belirtti.
Son olarak, yaz aylarında hijyenik koşullara dikkat edilmesi ve temizlik alışkanlıklarının sürdürülmesi gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Alper Şener, bu sayede yaz ishali gibi sağlık sorunlarının önüne geçilebileceğini ifade etti.
