Müziğe erişim konusunda altın çağı yaşıyoruz. Ne zaman müzik dinlemek istesek internetteki müzik platformlarından milyonlarca şarkıya anında ulaşabiliyoruz. Bu sayede günün her anında müzik dinleme şansına sahibiz. Buna iş yerinde çalıştığımız zamanlar da dahil.
Uzun yıllardır insanlar çalışırken müzik dinliyorlar. 2. Dünya Savaşı sırasında verimi artırdığı gerekçeleriyle İngiltere'deki silah fabrikalarında müzik yayını yapılıyordu. Aradan 80 yıl geçti ve bir iş yaparken ya da iş yerinde çalışırken sevilen şarkıları dinlemek olağan hale geldi. Müzik platformlarında iş yerinde dinlemek için sayısız oynatma listeleri bulunuyor. Bu listelerin arasında üretkenliği arttırdığını iddia edenleri bile var. Peki gerçekten çalışırken müzik dinlemek yararlı mı?
Müziğin performans üzerindeki etkilerini değerlendirmek karmaşık bir iş. Müziğin algıyı nasıl etkilediğini inceleyen Kanada Montreal'deki McGill Üniversitesi'nde müzisyen ve sinirbilimci olan Daniel Levitin, müziğin etkilerinin kişinin nerede olduğuna, günün saatine, ruh haline, son etkileşimlerine ve diğer birçok faktöre bağlı olarak değiştiğini söylüyor. Steely Dan, Stevie Wonder, Grateful Dead ve Santana gibi çeşitli sanatçılar için müzik danışmanı ve kayıt mühendisi olarak çalışan Levitin, "Şarkıyı tekrar dinlediğinizde asla tam olarak aynı kişi değilsiniz" diyor.
İtalya'daki Torino Üniversitesi'nde örgütsel psikoloji üzerine doktora yapan Andrea Caputo, farklı amaçlar için müzik dinlemenin iş tatminini ve performans algılarını nasıl etkilediğini değerlendirmek için 244 çalışanla bir anket yaptı. Caputo ve meslektaşları, çalışanlara özellikle duygularını düzenlemek için mi yoksa arka plan gürültüsü olarak mı müzik dinlediklerini sordu. Caputo, "Müziğin duygusal kullanımının iş tatminiyle olumlu bir ilişkisi var" diyor ve anket sonucuna göre işçilerin işte ruh hallerini düzenlemek için müzik dinlediklerinde iş performansının yükseldiğini belirttiklerini söylüyor. Ancak çalışmaya göre, müziği arka plan gürültüsü olarak dinleyen işçilerde performans düşüklüğü görülebiliyor.
Müzik dinlemek, beyni dikkati odaklayacak şekilde meşgul ederek insanlarının basit görevleri gerçekleştirmelerine yardımcı olabilir. ABD'li bir psikolog olan Manuel Gonzalez, "Müzik dinlemek, yalnızca sizi daha üretken kılmak için değil, aynı zamanda rutin görevleri yaparken ortaya çıkabilecek bazı olumsuz duyguları hafifletmek için de iyi bir yol olabilir" diyor. Ancak çok fazla düşünmeyi gerektiren karmaşık işlerle uğraşırken müzik dinlemenin performansı düşürebileceğini de ekliyor.
ABD'deki Alabama Üniversitesi'nden Karen Landay ise müziğin kişiye bağlı olarak, performansı artırabileceğini çünkü müziğin dikkati artıracağını söylüyor. Landay "Ancak, aktivasyon seviyesi çok yükselirse performans düşebilir" diye ekliyor.
Bazı uzmanlara göre çalışırken seçilen müziğin de önemli olduğu, dikkat seviyesini değiştirebileceğini, doğru müziği seçmenin önemli olduğunu belirtiyor. ABD'deki Ohio Eyalet Üniversitesi'nde işyerinde müzik dinlemenin artılarını ve eksilerini inceleyen bir psikolog olan Kathleen Keeler, müziğin duygusal etkileri aracılığıyla da kişinin dikkatini etkileyebileceğini söylüyor. Keeler, minör tonlara sahip şarkıların kişilerin dikkat seviyesini düşürebileceğini söylerken majör tonlardaki basit şarkıların, dopamin salınımı yoluyla, dikkati ve çalışma belleğini geliştiren olumlu duygular uyandırabileceğini ifade ediyor.
Müzik dinlemek, insanların dikkatlerini toplamalarına yardımcı olan ve onları zevkli aktiviteler aramaya motive eden dopamin gibi çeşitli hormonları vücutta serbest bırakıyor. Hüzünlü müzikler, yatıştırıcı bir hormon olan prolaktin salgılanmasını sağlıyor. Tüm bunlar, insanların işyerindeki duygularını ve gösterdikleri performansı etkiliyor.
