eGFR Nedir ve Böbrek Sağlığı İçin Neden Önemlidir?

Böbreklerin önemli görevlerinden biri de idrar üretmek için kandaki atıkları ve fazla suyu filtrelemektir, böbreklerimiz her gün 200 litre kanı süzerek zararlı maddeleri vücuttan uzaklaştırıyor. Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFR), böbreklerdeki glomerül adı verilen küçük filtreler tarafından her dakika filtre edilen kan miktarı demektir. GFR normal değeri 90-140 ml/dk’dir. Yaşlı insanlarda GFR’nin bir miktar düşük olması normal kabul edilir çünkü GFR yaş ile birlikte azalmaktadır.

EGFR NE DEMEKTİR?

EGFR, böbreklerinizin dakikada ne kadar kan süzdüğünü ölçen ve glomerüler filtrasyon hızı (GFR) olarak da bilinen bir kan testidir.

EGFR NORMAL DEĞERİ VE DÜŞÜK DEĞERİ NASILDIR?

Rochester Üniversitesi Medikal Merkezi GFR için normal aralığın yaşa, kiloya ve kas kütlesine bağlı olarak değiştiğini, çoğu sağlıklı insanda normal GFR seviyesinin 90 ve üstü olduğunu bildiriyor.

GFR normal değeri 90-140 ml/dk’dir. eGFR düşük seviye olması şu anlama geliyor:

• GFR'de hafif bir azalma: 60-89 ml/dk böbrek hasarında aşama 1'den itibaren bir artışı gösterir, ancak böbrekler iyi çalışmaya devam eder.
• GFR'de orta derecede azalma: 30-59 ml/dk böbrek fonksiyonlarınızda azalma olduğu ve bazı belirtiler yaşayabileceğiniz anlamına gelir.
• GFR'de çok fazla azalma: 15-29 ml/dk orta ila şiddetli böbrek hasarı demektir, böbrek fonksiyonları çok zayıftır.
• Böbrek yetmezliği: 15 ml/dk Diyalize (kanınızı süzen bir makine) veya böbrek nakline ihtiyacınız olacak.

EGFR DÜŞÜKLÜĞÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

GFR seviyesi normalin biraz altında olduğunda herhangi bir belirti görülmezken, çok fazla düşmesi ile aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Ciltte kaşıntı
• Ciltte kuruluk
• İştahsızlık
• Kalpte çarpıntı
• Gastrit
• Bulantı ve kusma
• Ödem (vücudun su toplaması)
• Tansiyon yükselmesi
• Depresyon
• Cinsel fonksiyon bozuklukları
• Konsantrasyon güçlüğü,
• İdrar miktarında artma veya azalma
• Halsizlik

EGFR DÜŞÜKLÜĞÜ NEDEN OLUR?

UPMC (University of Pittsburgh Medical Center) GFR düşüklüğünün  böbreklerinizin kanınızı olması gerektiği gibi filtrelemediği demek olduğunu, 60'ın altında bir GFR'nin, böbrek hastalığınız olabileceğini anlamına geldiğine dikkat çekiyor. EGFR düşüklüğünün ana nedeni böbrek fonksiyonlarında azalmadır. Böbrek fonksiyonu düştüğünde, atık ürünler kanda birikebilir ve "üremi" olarak bilinen bir sağlık sorunu ortaya çıkabilir. Aşağıdaki nedenler de EGFR seviyesini düşürebilir:

• Böbreklerin düzgün çalışmaması
• Kullanılan ilaçların yan etkisi
• Troid hastalıkları
• Kansızlık,
• Lupus gibi iltihaplı durumlar
• Kalp rahatsızlığı,
• Şeker hastalığı
• Hepatit C
• HIV hastalığı
• Romatizmal hastalık
• İdrar yapamama,
• Obezite
• Polikistik böbrek hastalığı
• Böbrek üstü bezi hastalığı
• Sürekli terleme,
• Akut idrar enfeksiyonları,
• Akut veya kronik böbrek yetmezliği,
• Akut veya kronik glomerülonefritler (filtrelerin iltihaplanması),
• Böbrek kanseri,
• Sigara içme
• Prematüre/düşük doğum ağırlıklı doğmak
• Ailede böbrek hastalığı öyküsü
• Tansiyon düşüklüğü,
• İdrarda protein kaçağı,
• Yaşlılık (60 yaş ve üstü olmak)

EGFR DÜŞÜKLÜĞÜ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

eGFR düşüklüğünün tedavisi bu durumun neden kaynaklandığına göre değişiyor. Örneğin altta yatan  tiroid hastalığı, romatizmal hastalık veya tansiyon gibi hastalıklar tedavi edildiğinde otomatik olarak Egfr seviyesi normale dönecektir.

Böbrek fonksiyonundaki bozulmayı engellemeye yardımcı olabilecek ilaçlar olan ACE (anjiyotensin dönüştürücü enzim) inhibitörleri veya ARB'ler (anjiyotensin reseptör blokerleri) adı verilen bir ilaç grubu ve SGLT2 (sodyum-glikoz kotransporter 2) inhibitörleri olarak adlandırılan başka bir ilaç grubu da tedavide kullanılabilir.