Tayvan Savunma Bakanlığı, dün gündüz saatlerinden bu sabaha kadar Çin'e ait 37 askeri hava aracı ve 5 savaş gemisinin Ada çevresinde tespit edildiğini duyurdu. Bakanlık açıklamasında, 37 hava aracının Tayvan'ın "Hava Savunma Tanımlama Bölgesi" (ADIZ) olarak ilan ettiği alanda uçtuğu belirtildi.
Açıklamada, 12 "J-10", 14 "J-16" savaş uçağı, 4 "H-6" bombardıman uçağı, 2 "Y-20" havadan yakıt ikmal uçağı, 2 "Y-9" nakil uçağı, 2 "KJ-500" erken uyarı uçağı ve "WZ-7" tipi silahlı dronun ADIZ'ın güneydoğu ve güneybatı bölgelerine girdiği kaydedildi.
Daha önceki açıklamada, Tayvan Savunma Bakanlığı, söz konusu hava araçlarının uzun mesafe keşif eğitimi sırasında Tayvan'ın hava sahasına girdiğini belirtmişti. Bakanlık, Tayvan ordusunun bu hava araçlarını tespit etmek ve takip etmek için araçları ve karaya konuşlu füze sistemlerini kullandığını ifade etti. Hava sahası, uluslararası hukuka göre kıyıdan 22 kilometre mesafedeki kara suları üzerindeki hava sahasını içeren bir bölgeyi tanımlamaktadır. Hava Savunma ve Tanımlama Sahası (ADIZ) ise tek taraflı olarak ilan edilen bir kavramdır. ADIZ, ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamamaktadır, ancak bölgeye giren askeri uçaklar potansiyel bir tehdit olarak değerlendirilip uyarılmaktadır. Bu uçuşlar ve gemi devriyeleri, ABD'nin Tayvan'daki de facto büyükelçilik görevini yürüten Amerikan Enstitüsü Başkanı Laura Rosenberger'in Ada'yı ziyaret ettiği günlerde gerçekleşmesi dikkat çekicidir. Rosenberger, geçen hafta Tayvan medyasına yaptığı açıklamada, ABD'nin Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrarın devamını istediğini ve Tayvan'ın öz savunmasını desteklemek için silah satışlarını sürdüreceğini belirtmişti.
ABD ile Çin arasındaki Tayvan gerilimi, ABD'nin diplomatik olarak tanımadığı Tayvan ile üst düzey ziyaretler ve silah anlaşmalarıyla gayri resmi ilişkilerini sürdürmesi nedeniyle Çin'in tepkisini aşmaktadır. Önceki ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin 2022 Ağustos'unda Tayvan'ı ziyareti, Washington ile Pekin arasında bir krize yol açmıştı. Çin ordusu, ziyaretin ardından Tayvan çevresinde fiili bir abluka oluşturan askeri tatbikatlar düzenlerken, gerçek silah ve mühimmat kullanılan tatbikatlarda Çin anakarasından ateşlenen güdümlü füzeler Tayvan'a yakın sularda düşmüştü.
Çin, ziyaretin ardından Tayvan çevresindeki uçak ve gemi devriyelerini artırarak ADIZ'ı ve Tayvan Boğazı'nda tarafların etki alanlarını sınırladığı düşünülen "orta çizgi"yi geçen uçuşları düzenli hale getirmiştir.
Çin ordusu, Tayvan lideri Tsai Ing-wen'in Nisan ayının başında Orta Amerika ülkeleri Guatemala ve Belize'yi ziyaret etmesinin ardından ABD'ye "transit ziyareti" gerçekleştirmiş ve Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile görüşmesinin ardından Ada çevresinde 3 gün süren askeri tatbikatlar düzenlemiştir. Tayvan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'dan bu yana fiili bir bağımsızlığa sahip olsa da Çin, Tayvan'ı topraklarının bir parçası olarak görmektedir. Çin, Tayvan'ın uluslararası düzeyde bağımsız diplomatik ilişkiler kurmasını, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesini reddetmekte ve kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmelerini talep etmektedir.